Fon Getirisi Nasıl Hesaplanır?

Yatırım fonlarının getirisi, belirli bir dönemde fonun değerindeki artışı ve dağıtılan gelirleri kapsayan matematiksel bir hesaplamadır.

Fon getirisi, bir yatırım fonunun belirli bir zaman diliminde sağladığı kazancın ölçüsüdür. Getiri hesaplaması, yatırımcılara fonun performansını değerlendirme ve diğer yatırım araçlarıyla karşılaştırma imkanı verir.

Basit getiri hesaplaması, başlangıç ve bitiş değerleri arasındaki farkın başlangıç değerine bölünmesiyle yapılır. Hesaplama formülü: (Bitiş Değeri - Başlangıç Değeri) / Başlangıç Değeri × 100 şeklindedir. Bu hesaplama, kısa dönemli performans ölçümü için yeterlidir.

Uzun dönemli getiri hesaplamalarında, bileşik getiri hesaplanması daha doğru sonuçlar verir. Bileşik getiri, paranın zaman değerini dikkate alır ve şu formülle hesaplanır: [(Bitiş Değeri / Başlangıç Değeri)^(1/n) - 1] × 100 (n = yıl sayısı).

Fon getirisi hesaplanırken, fona yapılan ek yatırımlar veya fondan çekilen paralar da dikkate alınmalıdır. Bu durumda ağırlıklı ortalama getiri veya iç verim oranı (IRR) hesaplaması yapılır.

Toplam getiri hesaplamasında, fiyat artışının yanı sıra fonun dağıttığı temettü ve faiz gelirleri de hesaba katılır. Bu, fonun gerçek performansını daha kapsamlı şekilde gösterir.

Getiri Hesaplama Yöntemleri ve Karşılaştırmaları

Fon getirisi hesaplamasında kullanılan başlıca yöntemler:

  • Nominal Getiri: Enflasyonun etkisini içeren ham getiri
  • Reel Getiri: Enflasyon etkisi arındırılmış getiri
  • Vergi Öncesi/Sonrası Getiri: Vergi etkisiyle hesaplanan getiriler
  • Risk Ayarlı Getiri: Risk faktörü dikkate alınarak hesaplanan getiri
  • Zaman Ağırlıklı Getiri (TWR): Para giriş-çıkışlarından bağımsız getiri
  • Para Ağırlıklı Getiri (MWR): Para akışlarını dikkate alan getiri

Getiri hesaplamalarında dönemsellik önemlidir. Aylık, üç aylık, yıllık ve yıllıklandırılmış getiriler farklı amaçlar için kullanılır. Yıllıklandırılmış getiri, farklı dönemlerdeki performansların karşılaştırılabilir hale getirilmesini sağlar.

Fon getirisi hesaplanırken maliyetlerin etkisi de dikkate alınmalıdır. Brüt getiri, yönetim ücretleri ve diğer masraflar düşülmeden önceki getiriyi gösterirken, net getiri tüm maliyetler düşüldükten sonraki gerçek kazancı gösterir.

Karşılaştırmalı getiri analizi için fonun kendi kategorisindeki benzer fonlarla ve uygun bir kıyaslama ölçütüyle (benchmark) karşılaştırılması gerekir. Örneğin, bir hisse senedi fonu için BIST 100 endeksi uygun bir kıyaslama ölçütü olabilir.

Fon getirisinin doğru yorumlanması için, risksiz faiz oranının üzerindeki ek getiri (alfa) ve piyasa getirisiyle korelasyonu (beta) gibi faktörler de incelenmelidir. Yüksek getiri her zaman başarılı yönetim anlamına gelmeyebilir - getiri daima alınan riskle birlikte değerlendirilmelidir.

Getiri Türü Hesaplama Yöntemi Kullanım Alanı
Basit Getiri (V1-V0)/V0 × 100 Kısa dönem basit karşılaştırma
Bileşik Yıllık Getiri [(V1/V0)^(1/n)-1] × 100 Uzun dönem karşılaştırma
Toplam Getiri [(V1+D)/V0-1] × 100 (D=Dağıtımlar) Kapsamlı performans analizi
İç Verim Oranı (IRR) Σ[CF/(1+r)^t]=0 çözümündeki r Para akışı olan durumlarda
Sharpe Oranı (Rf-Ri)/σi Risk ayarlı getiri karşılaştırması
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır.
Sorumluluğun Sınırlandırılması: Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.
Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ve Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com)'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.