Fon Blokesi Nedir?

Yatırım fonlarında belirli durumlarda uygulanan, satış veya işlem kısıtlaması anlamına gelir.

Fon blokesi, yatırım fonlarındaki pay sahiplerinin fonlarını satmalarını veya işlem yapmalarını geçici olarak engelleyen bir uygulamadır. Bu uygulama, belirli şartlar altında ve genellikle istisnai durumlarda devreye girer.

Bloke, farklı nedenlerle uygulanabilir. En yaygın neden, olağanüstü piyasa koşullarında fonun değerinin sağlıklı bir şekilde belirlenememesi durumudur. Bu gibi durumlarda, yatırımcıların haksız kazanç veya kayıplarını önlemek için geçici bloke kararı alınabilir.

Fon kurucusu veya yöneticisi, düzenleyici kurumun onayıyla bloke kararı alabilir. Bloke süresi duruma göre değişebilir, saatlerden günlere veya daha uzun sürelere uzayabilir.

Bloke uygulaması, yatırımcılar için geçici bir likidite kısıtlaması anlamına gelir. Bu durum, nakit ihtiyacı olan yatırımcılar için sorun yaratabilir. Bu nedenle yatırımcıların her zaman acil durum nakit fonu bulundurması önerilir.

Fon blokesi, fon içtüzüğünde ve izahnamesinde belirtilen şartlar ve prosedürler doğrultusunda uygulanır. Yatırımcılar, fona yatırım yapmadan önce bu koşulları incelemelidir.

Bloke Nedenleri ve Yatırımcıya Etkileri

Fon blokesinin başlıca nedenleri:

  • Olağanüstü piyasa koşulları
  • Piyasaların kapalı olması
  • Fon varlıklarının değerlemesinde güçlük yaşanması
  • Büyük miktarda ani çıkış talebi (toplu çıkışlar)
  • Teknik veya operasyonel sorunlar
  • Düzenleyici kurum kararları

Bloke durumunda yatırımcılar fonlarını satamaz, ancak fon payları üzerindeki mülkiyet hakları devam eder. Bloke kaldırıldığında, fon payları tekrar işlem görmeye başlar.

Bloke uygulamaları nadir görülür ve istisnai durumlarda başvurulan bir yöntemdir. Türkiye'de düzenleyici kurum olan SPK, yatırımcıların haklarını korumak için bloke uygulamalarını sıkı şekilde denetler.

Bloke kararı alındığında, bu durum hızlı bir şekilde yatırımcılara duyurulmalıdır. Fon yöneticileri, bloke nedeni ve tahmini süre hakkında yatırımcıları bilgilendirmekle yükümlüdür.

Bloke Türü Nedeni Tipik Süresi
Geçici Bloke Teknik sorunlar Birkaç saat - 1 gün
Piyasa Blokesi Olağanüstü piyasa koşulları 1-5 gün
Değerleme Blokesi Varlık değerleme sorunları 1-3 gün
Yapısal Bloke Fonun yapısal değişiklikleri 1-30 gün
Düzenleyici Bloke SPK veya diğer düzenleyici kararları Belirsiz
Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu bilgiler ve görüşler önceden haber vermeksizin değiştirilebilir. Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) bilgilerin ve ifade edilen görüşlerin doğru, eksiksiz ve güncelleştirilmiş olduğuna dair (açıkça ifade edilmiş veya ima edilmiş) hiçbir beyan ve taahhütte bulunmaz. İçerik kesinlikle mali, hukuki, vergi veya diğer konularda bir tavsiye niteliği taşımadığı gibi, tamamen içeriğe dayalı olarak yatırım yapılmamalı veya karar alınmamalıdır. Herhangi bir yatırım konulu karar almadan önce bir uzmandan görüş alınmalıdır.
Sorumluluğun Sınırlandırılması: Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) herhangi bir sınırlandırma olmaksızın, dolaylı, direkt veya bir fiilin sonucu olarak ortaya çıkan zararlar da dâhil olmak üzere her türlü kayıp ve hasarla ilgili sorumluluk kabul etmez.
Çekince: Bu rapor tarafımızca doğruluğu ve güvenilirliği kabul edilmiş kaynaklar kullanılarak hazırlanmış olup yatırımcılara kendi oluşturacakları yatırım kararlarında yardımcı olmayı hedeflemekte ve herhangi bir yatırım aracını alma veya satma yönünde yatırımcıların kararlarını etkilemeyi amaçlamamaktadır. Yatırımcıların verecekleri yatırım kararları ile bu raporda bulunan görüş, bilgi ve veriler arasında bir bağlantı kurulamayacağı gibi, söz konusu kararların neticesinde oluşabilecek yanlışlık veya zararlardan kurum çalışanları ve Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com)'nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu rapordaki her türlü iç ve dış piyasa tablo ve grafikler, bu konularda resmi hizmet veren yetkili üçüncü kişi kurumlardan elde edilmiş olup, Piyasa Gözcüsü (piyasagozcusu.com) tarafından herhangi bir maddi menfaat beklentisi olmaksızın genel anlamda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda bulunan bilgiler belli bir gelirin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir.